spis treści serwisu strona startowa Kontakt

Formaldehyd

Formaldehyd (aldehyd mrówkowy) to związek chemiczny o wzorze CH2O o bardzo szerokim zastosowaniu w przemyśle i życiu codziennym. Formaldehyd stosowany jest jako środek ściągający, odkażający, konserwant kosmetyków, płynów obróbkowych, chłodziw i innych płynów przemysłowych. Składnik niektórych leków na brodawki, dodatek zapobiegający pękaniu protez dentystycznych. Występuje w środkach czystości, wyrobach tekstylnych, środkach do prania chemicznego, farbach, powłokach, lakierach, klejach, żywicach fenolowych, papierach i płynach fotograficznych, materiałach drukarskich. Stosowany w garbowaniu skór, produkcji płyt wiórowych i wełny mineralnej, mocznika i nawozów sztucznych, melaminy fenolowej i żywic acetalowych. Formaldehyd jest ponadto stosowany w przemyśle papierniczym. Używany w utrwalaniu próbek biologicznych oraz balsamowaniu zwłok

Objawy alergii na formaldehyd

Formaldehyd zazwyczaj wywołuje alergiczny wyprysk kontaktowy (kontaktowe zapalenie skóry), może powodować wykwity skórne przypominające rumień wielopostaciowy. Ponieważ formaldehyd jest substancją lotną, jego pary mogą powodować na skórze wyprysk powietrznopochodny. W rzadkich przypadkach formaldehyd może powodować objawy alergii natychmiastowej - obrzęk, pokrzywkę, duszność, nieżyt nosa oraz wstrząs anafilaktyczny. W takim przypadku alergenem są produkty wiązania formaldehydu z własnymi białkami (np. albuminami) chorego. Tego typu reakcje zdarzają się m. in. wśród pacjentów gabinetów dentystycznych (np. podczas leczenia kanałowego).

Formaldehyd w kosmetykach

Formaldehyd może być dodawany jako konserwant do kosmetyków oraz składnik aktywny w kosmetykach przeciwpotnych (antyperspirant). Pochodne formaldehydu mogą być dodawane do kosmetyków jako składniki filmotwórcze, kontrolujące lepkość oraz kondycjonujące paznokcie. Alkohol denaturowany formaldehydem jest dodawany do kosmetyków jako rozpuszczalnik i substancja ściągająca. W produktach do wzmacniania i utwardzania paznokci maksymalne dopuszczalne w UE stężenie aldehydu mrówkowego wynosi 5%. W produktach do higieny jamy ustnej stężenie wolnego formaldehydu nie powinno przekraczać 0,1%, w pozostałych produktach kosmetycznych 0,2%.

Na poniższej liście podano nazwy formaldehydu oraz jego pochodnych stosowanych w produkcji kosmetyków zgodnie z nomenklaturą INCI (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients - ujednolicone, międzynarodowe nazwy składników kosmetyków). Informacje o składzie podawane są na opakowaniach kosmetyków według nomenklatury INCI.

  • ACETOPHENONE/OXYMETHYLENE COPOLYMER
  • ACETYLENEDIUREA/FORMALDEHYDE/TOSYLAMIDE CROSSPOLYMER
  • BENZOGUANAMINE/FORMALDEHYDE/MELAMINE CROSSPOLYMER
  • BUTYLATED POLYOXYMETHYLENE UREA
  • CALCIUM POLYOXYMETHYLENE PYRROLIDONE
  • CURCUBITURILS
  • DMHF
  • EUGENIA CARYOPHYLLUS EXTRACT/ FORMALDEHYDE
  • FORMALDEHYDE CYCLODECYL ETHYL ACETAL
  • FORMALDEHYDE CYCLODECYL METHYL ACETAL
  • FORMALDEHYDE/MELAMINE/TOSYLAMIDE COPOLYMER
  • HYDROGENATED ACETOPHENONE/OXYMETHYLENE COPOLYMER
  • HYDROGENATED ACETOPHENONE/OXYMETHYLENE/IPDI COPOLYMER
  • METHOXYPOLYOXYMETHYLENE MELAMINE
  • METHYLENE GLYCOL
  • OXYMETHYLENE/MELAMINE COPOLYMER
  • POLYOXYMETHYLENE CYANOGUANIDINE UREA
  • POLYOXYMETHYLENE GLYCOL UREA
  • POLYOXYMETHYLENE MELAMINE
  • POLYOXYMETHYLENE MELAMINE UREA
  • POLYOXYMETHYLENE RESORCINOL
  • POLYOXYMETHYLENE UREA
  • POLYURETHANE-72
  • ROSIN/FORMALDEHYDE COPOLYMER
  • SD ALCOHOL 38-C
  • SD ALCOHOL 38-D
  • SODIUM OXYMETHYLENE SULFOXYLATE
  • SODIUM POLYNAPHTHALENESULFONATE
  • TOSYLAMIDE/FORMALDEHYDE RESIN
  • ZINC FORMALDEHYDE SULFOXYLATE

Uwalniacze formaldehydu w kosmetykach

Należy pamiętać, że znacznie częściej od samego formaldehydu w kosmetykach i innych produktach jako konserwanty stosuje się tzw. uwalniacze formaldehydu (formaldehyde releasers) - substancje, które stopniowo rozkładają się z uwolnieniem aldehydu mrówkowego. Osoba uczulona na formaldehyd powinna zatem równie konsekwentnie unikać kosmetyków zawierających uwalniacze formaldehydu (patrz tabela poniżej). W przypadku stwierdzenia uczulenia na którykolwiek z uwalniaczy formaldehydu wskazane jest wykonanie testów płatkowych z formaldehydem oraz innymi dostępnymi uwalniaczami formaldehydu, a także z serią żywic formaldehydowych (dodatki do tkanin, kleje itd.) w celu wykluczenia alergii na inne związki uwalniające formaldehyd. Ze względu na realne ryzyko reakcji fałszywie ujemnych w testach z formaldehydem, ujemny odczyn na formaldehyd nie wyklucza takiej sytuacji. Współwystępowanie reakcji alergicznych na niespokrewnione strukturalnie uwalniacze formaldehydu może sugerować obecność alergii na formaldehyd mimo (fałszywie) ujemnego wyniku testu na tę substancję.

Nazwa chemiczna lub zwyczajowa

INCI (opis składu kosmetyku)

Methenamine 3-chloroallylochloride (CTAC)

QUATERNIUM-15

2-Bromo-2-nitro-1,3-propanediol (bronopol)

2-BROMO-2-NITROPROPANE-1,3-DIOL

Diazolidynylomocznik

DIAZOLIDINYL UREA

Imidazolidyno mocznik

IMIDAZOLIDINYL UREA

2,2',2''-(hexahydro-1,3,5-triazine1,3,5-triyl)triethanol (HHT)

TRIS(N-HYDROXYETHYL)HEXAHYDROTRIAZINE

1,3-Bis(hydroxymethyl)-5,5-dimethylimidazolidine-2,4-dione (DMDMH)

DMDM HYDANTOIN

7a-ethyldihydro-1H,3H,5H-oxazolo[3,4-c]oxazole (EDHO)

7-ETHYLBICYCLOOXAZOLIDINE

(Benzyloxy)methanol

BENZYLHEMIFORMAL

a,a',a",-Trimethyl-1,3,5-Triazine-1,3,5(2H,4H,6H)-Triethanol

TRIS(N-HYDROXYPROPYL) HEXAHYDROTRIAZINE

Sodium N-(hydroxymethyl)glycinate

TETRAMETHYLOLGLYCOLURIL

Tetrahydro-1,3,4,6-tetrakis(hydroxymethyl)imidazo[4,5-d]imidazole-2,5(1H,3H)-dione (TMAD)

SODIUM HYDROXYMETHYLGLYCINATE

1,3,5,7-Tetraazatricyclo[3.3.1.1(3,7)]decane

METHENAMINE

5-bromo-5-nitro-1,3-dioxane

5-BROMO-5-NITRO-1,3-DIOXANE

Synonimy oraz nazwy w innych językach, w tym produkty uwalniające formaldehyd ("uwalniacze formaldehydu"): Aldehyd mrówkowy; Formalina; HCHO; Metanal; Formaldehyde; Formalin; Methylene oxide; Methyl aldehyde; Methanal; Formic aldehyde; Oxomethane; Formol; Oxymethylene; Methanediol; Formaldehyde hydrate; BFV; Karsan; Morbicid; Formalin 40; Lysoform; Formalith; Methan 21; Melamine-Formaldehyde Resin; Methylene glycol; Superlysoform; Acetophenone/oxymethylene copolymer; Acetylenediurea/formaldehyde/tosylamide crosspolymer; Benzoguanamine/formaldehyde/melamine crosspolymer; Butylated polyoxymethylene urea; Calcium polyoxymethylene pyrrolidone; Curcubiturils; DMHF; Eugenia caryophyllus extract/ formaldehyde; Formaldehyde cyclodecyl ethyl acetal; Formaldehyde cyclodecyl methyl acetal; Formaldehyde/melamine/tosylamide copolymer; Hydrogenated acetophenone/oxymethylene copolymer; Hydrogenated acetophenone/oxymethylene/ipdi copolymer; Methoxypolyoxymethylene melamine; Methylene glycol; Oxymethylene/melamine copolymer; Polyoxymethylene cyanoguanidine urea; Polyoxymethylene glycol urea; Polyoxymethylene melamine; Polyoxymethylene melamine urea; Polyoxymethylene resorcinol; Polyoxymethylene urea; Polyurethane-72; Rosin/formaldehyde copolymer; SD alcohol 38-C; SD alcohol 38-D; Sodium oxymethylene sulfoxylate; Sodium polynaphthalenesulfonate; Tosylamide/formaldehyde resin; Zinc formaldehyde sulfoxylate; FYDE; Veracur; Bakzid P; Biocide DS 5249; Bronopol; Dantoin MDMH; Diazolidynylomocznik; 1,3,5-tris(2-hydroksyetylo)heksahydro-1,3,5-triazyna; DMDM Hydantoina; Dowicil 200; Germall 115; Germall II; Grotan BK; Heksametylenotetraamina; KM 103; Paraformaldehyd; Parmetol K 50; Preventol D1; Preventol D2; Preventol D3; Quaternium-15; mocznik polioksymetylenowy; CAS# 50-00-0; CAS# 25398-55-4; 68002-19-7; CAS# 142702-41-8; CAS# 80262-44-8; CAS# 259886-49-2; CAS# 259886-50-5; CAS# 259886-51-6; CAS# 9065-13-8; CAS# 26811-08-5; CAS# 94333-73-0; CAS# 58567-11-6; CAS# 42604-12-6; CAS# 39277-28-6; CAS# 68441-83-8; CAS# 129870-75-3; CAS# 68002-20-0; CAS# 463-57-0; CAS# 9003-08-1; CAS# 27968-41-8; CAS# 64334-59-4; CAS# 9003-08-1; CAS# 25036-13-9; CAS# 24969-11-7; CAS# 68611-64-3; CAS# 9011-05-6; CAS# 502761-95-7; CAS# 65997-07-1; CAS# 149-44-0; CAS# 9084-06-4; CAS# 25035-71-6; CAS# 24887-06-7; EC# 200-001-8; EC# 305-054-1; EC# 261-332-1; EC# 255-908-1; EC# 207-339-5; EC# 271-898-1; EC# 205-739-4; EC# 246-515-6.

Częstość uczulenia: 1,8-4,2% chorych zakwalifikowanych do testów płatkowych (dane dla stężenia 1%).

Substancje testowe:

  • Formaldehyd 1% waz. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. F-002C)
  • Formaldehyd 2% wod. (Chemotechnique Diagnostics, nr kat. F-002B)

UWAGA! Powyższy opis nie wyczerpuje wszystkich możliwości narażenia oraz objawów, a uczulający Cię hapten może występować także w innych, niewymienionych powyżej źródłach. Dlatego zawsze weryfikuj skład produktów i substancji z którymi masz kontakt, a w razie wątpliwości zwróć się do lekarza.

Autor opisu: profesor dr hab. med. Radosław Śpiewak, specjalista dermatolog i alergolog

uczulacze od A do Z

Śledź nas na Facebooku:

facebook

Jak do nas dojechać:

dojazd

Uwaga! Ten serwis nie zastępuje porady lekarskiej, korzystasz z niego wyłącznie na własną odpowiedzialność. Autor dołożył wszelkich starań, aby informacje zawarte na tej stronie były rzetelne i aktualne, jednak wyklucza odpowiedzialność za ewentualne szkody wynikające z ewentualnych błędów. Każda istotna informacja powinna być weryfikowana w innych niezależnych źródłach fachowych.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Autor niniejszego dzieła udziela osobom fizycznym zgody na nieodpłatne korzystanie z niego wyłącznie w celach niekomercyjnych. Wszelkie inne zastosowania wymagają pisemnej zgody autora. Kopiowanie zabronione!
© Radosław Śpiewak All rights reserved. Document created: 30 July 2006, updated: 3 November 2019.

sprawdz

 

polecamy